Αγαπητοί εκπρόσωποι των Συλλόγων Ασθενών,
Μετά την πρόσφατη δημοσιότητα γύρω από την αναμόρφωση της τιμολογιακής πολιτικής στον τομέα του φαρμάκου και τις παρερμηνείες που τη συνόδευσαν, θεωρούμε υποχρέωση μας να σας ενημερώσουμε υπεύθυνα για το περιεχόμενο και τη στόχευση αυτών των αλλαγών.
Κατ’αρχάς, το νέο πλαίσιο τιμολόγησης των φαρμάκων διαμορφώθηκε μετά από πολύμηνο θεσμικό διάλογο με τους εκπροσώπους της φαρμακοβιομηχανίας. Επίσης, 3 μήνες πριν την κατάθεση της σχετικής τροπολογίας, έγινε αναλυτική παρουσίασή της και συζήτηση στην Διακομματική Επιτροπή της Βουλής για τη χάραξη μακροπρόθεσμης στρατηγικής για το φάρμακο. Επομένως, δεν υπήρξε κανένας αιφνιδιασμός.
Είναι κοινός τόπος όλων των εμπλεκομένων στην αγορά φαρμάκου ότι το σημερινό πλαίσιο που επιβλήθηκε στη διάρκεια των μνημονιακών χρόνων και της ασφυκτικής δημοσιονομικής επιτροπείας, έχει εξαντλήσει τα όρια του και έχει δημιουργήσει πολλαπλές στρεβλώσεις και παρενέργειες που πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Τι αλλάζουμε στις τιμές με τη νέα πρόταση ;
Θεσμοθετούμε ένα πιο απλό, διαφανές, προβλέψιμο και βιώσιμο σύστημα τιμολόγησης που υπερβαίνει τις μνημονιακές επιταγές. Αυτό γίνεται παίρνοντας σαν βάση αναφοράς το μέσο όρο από τις 2 χαμηλότερες τιμές της Ευρωζώνης ( αντί για τις 3 χαμηλότερες της ΕΕ) για την τιμολόγηση των on patent και off patent φαρμάκων. Η τιμές αναφοράς προκύπτουν από χώρες με κοινό νόμισμα και παρόμοιο επίπεδο οικονομικής-κοινωνικής ανάπτυξης και άρα έχουμε μια πιο ομοιογενή βάση υπολογισμού των τιμών. Η τιμολόγηση νέων φαρμάκων θα εξακολουθήσει να γίνεται 4 φορές το χρόνο, ενώ η ανατιμολόγηση θα γίνεται 1 φορά ( αντί για 2 ). Συγκεκριμένα :
- Όσα on/off είναι πάνω από το μέσο όρο των 2 χαμηλότερων της Ευρωζώνης, μειώνονται σταδιακά ( μέχρι 10% το χρόνο ) και μέχρι τις 2 χαμηλότερες τιμές της Ευρωζώνης.
- Όσα on/off είναι κάτω από τη χαμηλότερη τιμή της Ευρωζώνης, θα αυξηθούν σταδιακά ( μέχρι 10% το χρόνο) και μέχρι τη χαμηλότερη τιμή της Ευρωζώνης.
- Τα γενόσημα τιμολογούνται/ανατιμολογούνται στο 65% της τιμής του off patent ( για όσα γενόσημα η μείωση είναι πάνω από 10% και μόνο για την 1η ανατιμολόγηση η τιμή τους διαμορφώνεται στο 75% της αντίστοιχης τιμής του προϊόντος αναφοράς) και μέχρι το κατώτατο όριο του ΚΗΘ ( κόστος ημερήσιας θεραπείας), ενώ μεχρι σήμερα πρακτικά δεν υπήρχε όριο στην συνεχή απομείωση τιμής.
- Τα βιο-ομοειδή τιμολογούνται/ανατιμολογούνται με βάση τις 2 χαμηλότερες τιμές της ευρωζώνης.
Με την πρόταση αυτή αποτρέπουμε την ανεξέλεγκτη πτώση τιμών, ειδικά στα γενόσημα, και άρα κρατάμε στην αγορά παλιά, φθηνά και αξιόπιστα φάρμακα χωρίς κίνδυνο ελλείψεων είτε λόγω παράλληλων εξαγωγών είτε λόγω απόσυρσης και υποκατάστασης τους με νεότερα αλλά πολύ πιο ακριβά. Με τη νέα δέσμη μέτρων πετυχαίνουμε τη συνολική ευστάθεια στην αγορά φαρμάκου, χωρίς να επηρεαστεί το επίπεδο τιμών (λόγω ισοδύναμων μειώσεων και αυξήσεων) και άρα η συμμετοχή του πολίτη. Όπως έχουμε ήδη ανακοινώσει, από τους 5.503 κωδικούς φαρμάκων που εμφανίζουν πωλήσεις στη χώρα, οι 4.845 αφορούν φάρμακα που διακινούνται από τα ιδιωτικά φαρμακεία. Από αυτούς τους 4.845 κωδικούς που οι πολίτες συμμετέχουν στο κόστος ( με 10% ή 25%), οι 1.802 εμφανίζουν μείωση τιμής και οι 1.774 κωδικοί αύξηση. Αυτό αφορά στην πλειονότητα τους φάρμακα με λιανική τιμή από 10 μέχρι 50 ευρώ. Το νέο λοιπόν σύστημα τιμολόγησης θα επιφέρει περισσότερες μειώσεις και λιγότερες αυξήσεις, στα φάρμακα που ο πολίτης αγοράζει από τα ιδιωτικά φαρμακεία και συμβάλλει με την συμμετοχή του στη δαπάνη. Επίσης θα περιορίσει τη διαφορά λιανικής – ασφαλιστικής τιμής, η οποία επιβαρύνει τον ασθενή. Είναι γνωστό ότι η μείωση των λιανικών τιμών όλα τα προηγούμενα χρόνια δεν είχε πάντα ως αποτέλεσμα την αντίστοιχη μείωση της συμμετοχής του πολίτη στο κόστος, γιατί λόγω του αλγόριθμου αποζημίωσης συχνά αυξανόταν η διαφορά λιανικής-ασφαλιστικής τιμής. Από τα 624 εκ. ευρώ που ήταν για το 2018 η θεσμοθετημένη συμμετοχή του ασθενή στη φαρμακευτική δαπάνη, μόνο τα 364 εκ. αντιστοιχούν στο ποσοστό συμμετοχής επί της τιμής ( 10% ή 25%) και τα 260 εκ. στη διαφορά λιανικής-ασφαλιστικής τιμής.
Είμαστε σε μια φάση που μετασχηματίζεται ριζικά το τοπίο στο χώρο του φαρμάκου. Καταφέραμε σε συνθήκες λιτότητας να διασφαλίσουμε : 1. την καθολική και ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των ανασφάλιστων, στα αναγκαία φάρμακα 2. τη διαφάνεια στην τιμολόγηση/ ανατιμολόγηση μέσω του ΕΟΦ και την κατάργηση της Επιτροπής Τιμών του Υπουργείου Υγείας που ευνοούσε «παρεμβάσεις» συμβούλων και Υπουργών 3. την αξιολόγηση με επιστημονικά κριτήρια της φαρμακευτικής καινοτομίας (Επιτροπη ΗΤΑ) και τη διαπραγμάτευση προσιτών τιμών στα φάρμακα υψηλού κόστους 4. την ορθολογική συνταγογράφηση μέσω θεραπευτικών πρωτοκόλλων και Μητρώων Ασθενών 5. τη σταδιακή μείωση της συμμετοχής των ασθενών στο κόστος αγοράς φαρμάκων.
Το τελευταίο είναι η πιο σημαντική αλλά και η πιο δύσκολα υλοποιήσιμη προτεραιότητα, γιατί απαιτεί επιπλέον δημοσιονομικό «χώρο». Παρά τη στενότητα πόρων, έχουμε δρομολογήσει από τον Σεπτέμβριο του 2018 την εξίσωση λιανικής-ασφαλιστικής τιμής για τα γενόσημα και τη μηδενική συμμετοχή όταν ο ασθενής έχει χρόνιο νόσημα (πχ Σακχαρώδη Διαβήτη) και θεραπεύεται με γενόσημο. Είναι μια παρέμβαση που έχει μειώσει την επιβάρυνση των πολιτών κατά 40 εκ. ευρώ. Επίσης έχει μηδενιστεί η συμμετοχή των καρκινοπαθών για όλα τα φάρμακα που σχετίζονται με την νόσο. Ακόμα, μειώθηκε ή συμμετοχή για τα συνοδά φάρμακα στη νόσο του Chron και στην ψωρίαση από 25% σε 10%. Τέλος, η κατάργηση του ορίου των 3 φαρμάκων ανά συνταγή από τον Οκτώβριο του 2018 έφερε μια εξοικονόμηση περί τα 15-20 εκατομμύρια το χρόνο στην δαπάνη του 1 ευρώ/ συνταγή που πληρώνει ο πολίτης.
Αγαπητοί εκπρόσωποι των Συλλόγων Ασθενών
Αυτό που πάνω απ’ όλα μας ενδιαφέρει είναι να εδραιώνεται καθημερινά ένα κλίμα ασφάλειας για την ευχερή και εγγυημένη κάλυψη των φαρμακευτικών αναγκών των πολιτών της χώρας μας. Ξέρουμε και ξέρετε πολύ καλά ότι ο χώρος του Φαρμάκου είναι διεθνώς ένα πεδίο επιρροής πολλαπλών συμφερόντων και ανταγωνισμών. Η αναζήτηση μιας νέας ισορροπίας ανάμεσα στο δικαίωμα στην πρόσβαση στις σύγχρονες θεραπείες με βιώσιμο τρόπο για τα Συστήματα Υγείας από τη μια, και στην ανάγκη ενίσχυσης της έρευνας και της καινοτομίας από την άλλη, είναι μια δύσκολη εξίσωση που πρέπει να λύσουμε μέσα από σοβαρή Εθνική Πολιτική και Διεθνείς Συνεργασίες. Σήμερα έχουμε τα «εργαλεία» για να το πραγματοποιήσουμε (ΗΤΑ-Διαπραγμάτευση- Συμμαχίες τύπου «Βαλέτα»). Είναι στο χέρι μας να το πετύχουμε. Με διάλογο, διαβούλευση, μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και συναινέσεις.
Με εκτίμηση
Ξανθός Ανδρέας
Υπουργός Υγείας