Υπογράφτηκε από τον Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτη Φάμελλο, και δημοσιεύτηκε νωρίτερα σε ΦΕΚ (Β´ 5351) η Υπουργική Απόφαση (ΥΑ) με την οποία θεσμοθετείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα Εθνική Στρατηγική για τα Δάση (ΕΣΔ) με 20ετή χρονικό ορίζοντα (2018-2038).
Την κατάρτιση της ΕΣΔ υποστήριξε εξ αρχής η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής και στην εκπόνησή της συμμετείχαν 30μελής ομάδα εργασίας, 250 επιστήμονες και εκπρόσωποι 90 φορέων, συναρμόδια Υπουργεία και Υπηρεσίες του ΥΠΕΝ, φορείς εποπτευόμενοι από το ΥΠΕΝ (όπως είναι οι Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών), ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα, επιστημονικοί φορείς, παραγωγικοί φορείς, ΓΕΩΤΕΕ, συνδικαλιστικές οργανώσεις, ΜΚΟ, κυνηγετικές οργανώσεις, η δασική βιομηχανία και ορειβατικοί σύλλογοι.
Σχέδιο της ΥΑ είχε αναρτηθεί στη διαδικτυακή σελίδα οpengov.gr και η διαβούλευσή του συγκέντρωσε 315 σχόλια, τα οποία ενσωματώθηκαν στην τελική Απόφαση.
Η ΕΣΔ έχει 3 οριζόντιους άξονες (διακυβέρνηση δασικού τομέα, απογραφή-παρακολούθηση, έρευνα-καινοτομία) και 4 κάθετους άξονες (οικονομία του δάσους, κλιματική αλλαγή, προστασία δασικών οικοσυστημάτων και βελτιστοποίηση υπηρεσιών οικοσυστήματος, διεθνείς και ευρωπαϊκές πολιτικές).
Ο άξονας της προστασίας περιλαμβάνει ειδικό κεφάλαιο για τις δασικές πυρκαγιές με κυρίαρχη τη δημόσια πολιτική πρόληψης. Σε κάθε άξονα περιγράφονται οι γενικοί του στόχοι, οι κατευθύνσεις δράσεων τους, καθώς και οι δείκτες παρακολούθησης υλοποίησής τους. Ακόμη, ορίζονται τα μέσα υλοποίησης και ο τρόπος σύνταξης των Σχεδίων Δράσης. Τα Σχέδια Δράσης θα αναπτυχθούν άμεσα και γι’ αυτό νομοθετήθηκε πρόσφατα η δυνατότητα κύρωσης τους.
Στην ΕΣΔ υπάρχουν πολλές νέες δράσεις, αλλά και άλλες που ήταν υπό συζήτηση χωρίς να έχουν θεσμοθετηθεί για δεκαετίες, ενώ το πλάνο υλοποίησής τους είναι 20ετές.
Ενδεικτικά αναφέρονται:
· Ανασυγκρότηση κεντρικών και περιφερειακών δομών Δασικής Υπηρεσίας και καθετοποίηση αυτών, η οποία θα στοχεύει στη βελτιστοποίηση της αειφορικής διαχείρισης των υπηρεσιών οικοσυστήματος και των δασικών προϊόντων
· Ανάπτυξη εθνικού, περιφερειακών και τοπικών οδικών χαρτών για την ενίσχυση του προληπτικού αντιπυρικού σχεδιασμού και την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών
· Συστηματική διαχείριση όλων των δασικών οικοσυστημάτων με σκοπό τον περιορισμό των δασικών πυρκαγιών, αλλά και της έντασης αυτών υπό το πρίσμα της αειφορίας και των πολλαπλών υπηρεσιών των δασικών οικοσυστημάτων
· Ανάπτυξη ανθεκτικών και προσαρμοσμένων οικισμών σε δασικές πυρκαγιές στις περιοχές άμεσης προτεραιότητας μέσα από τη θεσμοθετημένη συνεργασία μεταξύ αρμόδιων δημόσιων υπηρεσιών (πχ. Δασική Υπηρεσία, Γενική Γραμματεία, Πολιτικής Προστασίας, Πυροσβεστική Υπηρεσία, Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού) και την εθελοντική συνεργασία μεταξύ δημοσίων υπηρεσιών και πολιτών
· Δημιουργία μόνιμου και ευέλικτου μηχανισμού εθνικής απογραφής και παρακολούθησης των δασικών οικοσυστημάτων
· Ενίσχυση της καινοτομίας σε προϊόντα και υπηρεσίες
· Διαρκής κατάρτιση και ενημέρωση των εργαζομένων που συνδέονται με τα δασικά οικοσυστήματα με στόχο την ενσωμάτωση στη δασική πράξη των αποτελεσμάτων της έρευνας, της καινοτομίας και των διεθνών πρακτικών και πολιτικών
· Αύξηση της συμβολής του δασικού τομέα στο ΑΕΠ της χώρας
· Βελτίωση της μεθοδολογίας καταγραφής των παραγομένων προϊόντων και υπηρεσιών του δάσους με έμφαση στην απασχόληση και στον κοινωνικοοικονομικό ρόλο των δασικών οικοσυστημάτων
· Αναγνώριση της αξίας και ενίσχυση της συμβολής των δασικών οικοσυστημάτων στη βιοοικονομία και στην κυκλική οικονομία
· Διαχείριση με σκοπό την προσαρμογή των δασικών οικοσυστημάτων στην κλιματική αλλαγή
· Συμβολή στο μετριασμό της κλιματικής αλλαγής με αύξηση της δέσμευσης και αποθήκευσης του άνθρακα στα δασικά οικοσυστήματα
· Διαχείριση και αποκατάσταση των δασικών οικοσυστημάτων με σκοπό τη διατήρησή τους και την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας
· Διατήρηση, αποκατάσταση και βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών οικοσυστήματος
· Βελτίωση των νομικών εργαλείων απογραφής και παρακολούθησης (πχ. δασικοί χάρτες στο πλαίσιο του Εθνικού Κτηματολογίου, δασολόγιο, διασύνδεση δασικών διαχειριστικών μελετών) για τη θεσμική θωράκιση των δασικών οικοσυστημάτων
· Δικτύωση και συνέργειες θεσμικών και μη φορέων που σχετίζονται με τα δασικά οικοσυστήματα για την ενίσχυση της δημόσιας συμμετοχής, την ενίσχυση της αποδοτικότητας και της απλοποίησης των διαδικασιών
· Συνοχή της εθνικής πολιτικής με τις πολιτικές, στόχους και δεσμεύσεις σε ευρωπαϊκό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο για τα δασικά οικοσυστήματα
· Ενίσχυση των διεθνών πολιτικών παρεμβάσεων και πρωτοβουλιών της χώρας σε τομείς που σχετίζονται με τα δασικά οικοσυστήματα, όπως της κλιματικής αλλαγής, και ανάληψη πρωτοβουλιών στη χάραξη διεθνούς πολιτικής για τα δασικά οικοσυστήματα, με έμφαση στις περιοχές των Βαλκανίων και της Μεσογείου
Ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος δήλωσε σχετικά:
«Παραδίδουμε σήμερα την Εθνική Στρατηγική για τα Δάση για τα επόμενα είκοσι χρόνια, με γνώμονα την αειφόρο παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας μας. Κάτι που θεσμοθετείται για πρώτη φορά από την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Η Στρατηγική δεν γράφτηκε από μια ομάδα γραφειοκρατών, αλλά διαμορφώθηκε από την κοινωνία, αδαπάνως για τον κρατικό προϋπολογισμό, στηρίχθηκε από ειδικούς όλων των σχετικών ακαδημαϊκών και ερευνητικών τμημάτων της χώρας και συζητήθηκε εκτενώς στη Βουλή των Ελλήνων. Η ανάγκη της Στρατηγικής είναι προφανής και συνάδει με το έργο των δασικών χαρτών, την επικαιροποίηση των δασικών διαχειριστικών εργαλείων και τις πρωτοβουλίες ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού στη δασική πολιτική που αναλάβαμε. Η έλλειψη καινοτόμων εργαλείων και στρατηγικού σχεδιασμού απεικονίζεται και στα τραγικά αποτελέσματα των μεγα-πυρκαγιών. Θέλουμε ο τομέας των δασών να αποτελεί τομέα αιχμής για την ανάπτυξη, την απασχόληση και τη διατήρηση της μοναδικής βιοποικιλότητας της χώρας. Η δασική πολιτική που θεσμοθετούμε είναι η στρατηγική της πρόληψης, της καινοτομίας, της εργασίας, της περιφερειακής ανάπτυξης και της συνεργασίας και γι’ αυτό θέλω να ευχαριστήσω τους πολίτες και όλα τα συμβαλλόμενα μέρη για την ειλικρινή και ανιδιοτελή τους συμβολή».
Η Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων, Κατερίνα Ιγγλέζη, δήλωσε:
«Η ΕΣΔ εισάγει ένα νέο πρότυπο διαχείρισης δασικών οικοσυστημάτων, αυτό της μεσογειακής δασοπονίας, του οποίου τα βασικά χαρακτηριστικά είναι η διαφοροποίηση ως προς τα εργαλεία σχεδιασμού, η προσαρμογή στις ιδιαιτερότητες των ελληνικών δασικών οικοσυστημάτων, η συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες, η τοπική ανάπτυξη και απασχόληση, η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η προστασία κυρίως μέσω της προληπτικής διαχείρισης, η αποτύπωση της οικονομικής αξίας των δασικών οικοσυστημάτων. Στόχος όλων μας από δω και πέρα είναι η εφαρμογή της ΕΣΔ. Η Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής θα συνεχίσει να δρα ενεργά για την αειφορική διαχείριση και την προστασία του δασικού πλούτου της χώρας».