Η 20ή Μαΐου μπορεί για τους περισσότερους να είναι μια συνηθισμένη ανοιξιάτικη μέρα και για κάποιους άλλους η παραμονή μιας μεγάλης γιορτής της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Για τους πολίτες της Καβάλας, όμως, είναι μια σημαντική τοπική θρησκευτική γιορτή που την κάνει ακόμα σημαντικότερη ο μοναδικής φυσικής ομορφιάς τόπος όπου κάθε χρόνο είναι το επίκεντρο των λατρευτικών εκδηλώσεων.
Είναι ένας τόπος με παγκόσμια απήχηση, καθώς όλο τον χρόνο, χιλιάδες χριστιανοί, όλων των δογμάτων από ολόκληρο τον κόσμο τον επισκέπτονται για να τιμήσουν τη μνήμη μιας γυναίκας που έμελλε να μείνει στην ιστορία ως η πρώτη Ευρωπαία και Ελληνίδα χριστιανή. Ως η πρώτη γυναίκα που βάφτισε ο Απόστολος των Εθνών Παύλος, όταν πάτησε για πρώτη φορά το πόδι του επί ευρωπαϊκού και ελληνικού εδάφους ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα- όραμα ενός Μακεδόνα άντρα που τον προέτρεπε «…διαβάς εις Μακεδονίαν βοήθησαν ημίν» (Πράξ. 16,9)» ώστε να μεταδώσει στη γηραιά ήπειρο το μήνυμα του Ευαγγελίου και να διαδώσει τη νέα θρησκεία.
Η Λυδία ή Φλιππησία ή αλλιώς η Λυδία η πορφυρπώλις (εμπορευόταν την πορφύρα) από τα Θυάτειρα της Μικράς Ασίας (πολύ αργότερα η εκκλησία την ανακήρυξε Αγία και της έδωσε το τίτλο της ισαπόστολου), είναι η θεοσεβής γυναίκα που -σύμφωνα με τις Γραφές- βαφτίστηκε από τον Απόστολο Παύλο, μαζί με όλη την οικογένειά της, στις όχθες του Ζυγάκτη ποταμού. Ο ποταμός αυτός βρισκόταν έξω από τα τείχη της φημισμένης πόλης των Φιλίππων, την οποία και επισκέφθηκε ο Απόστολος Παύλος για πρώτη φορά την Άνοιξη του 50 μ.Χ. μαζί με τους συνεργάτες του Σίλα, Τιμόθεο και Λουκά. Συνολικά, στους Φιλίππους, ο Παύλος έκανε τέσσερις επισκέψεις και έγραψε και την προς Φιλιππησίους επιστολή.
Ένας μνημειακός ναός
Σε αυτό τον τόπο, ελάχιστα μέτρα από τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων, στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ξεκίνησε από τον μακαριστό μητροπολίτη Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου Αλέξανδρο η κατασκευή ένας μνημειώδους ναού- βαπτιστηρίου που έμελλε, στην πορεία των χρόνων, να μετατραπεί σε λατρευτικό κέντρο όπου συρρέουν χιλιάδες χριστιανοί για να τον επισκεφθούν, να προσευχηθούν, να θαυμάσουν το μοναδικής αισθητικής φυσικό κάλλος, να πάρουν λίγο νερό από τον Ζυγάκτη και να γυρίσουν νοερά πίσω τον χρόνο, σε εκείνες τις μοναδικές στιγμές της παρουσίας του Παύλου στην περιοχή αυτή.
Ο ιερός ναός- βαπτιστήριο της Αγίας Λυδίας της Φιλιππησίας αποτελεί σήμερα ένα σύγχρονο μνημείο αρχιτεκτονικής, έναν εντυπωσιακό καμβά της ψηφιδωτής τέχνης που συμπληρώνεται από τα μοναδικά έγχρωμα βιτρό. Στο μέσον αυτού του ιδιαιτέρου και ξεχωριστού ναού δεσπόζει μια μαρμάρινη κολυμπήθρα, που σε συνδυασμό με τη μαρμάρινη επένδυση όλου του κτίσματος προσδίδει στο οικοδόμημα ένα τόνο βυζαντινής μεγαλοπρέπειας.
Ο εξωτερικός περίβολος είναι εξίσου εντυπωσιακός. Εκεί υπάρχει το υπαίθριο βαπτιστήριο κάτω από τα αιωνόβια πλατάνια και τις οξείες, δίπλα στα τρεχούμενα γάργαρα νερά, μέσα σε μια κατάφυτη έκταση όπου το φυσικό και το αρχαίο κάλλος δένουν αρμονικά και συναρπάζουν τον επισκέπτη.
Αυτό το υπαίθριο βαπτιστήριο, στις όχθες του Ζυγάκτη ποταμού, έγινε τόπος προσευχής για χριστιανούς από όλο τον κόσμο (κυρίως καθολικούς και προτεστάντες). Τον επισκέπτονται, τελούν ποικίλες λατρευτικές εκδηλώσεις, προσεύχονται και δοξολογούν τον Θεό που τους αξίωσε να έρθουν στον δεύτερο Ιορδάνη, όπως συνηθίζουν να τον αποκαλούν.
Η ανάδειξη από τον μακαριστό μητροπολίτη Προκόπιο
Η ανάδειξη και η προβολή του βαπτιστηρίου της Αγίας Λυδίας οφείλεται εν πολλοίς στον επί σαράντα έτη μακαριστό μητροπολίτη Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου Προκόπιο, που κατάφερε μέσα από πρωτόβλεπες και δράσεις να τον καθιερώσει ως έναν τόπο ιερό με παγκόσμια διάσταση, όπως άλλωστε είναι και η διδασκαλία του Χριστιανισμού. Κόσμησε το εσωτερικού του ναού με περίτεχνα ψηφιδωτά έργα, όλα δημιουργίες του διακεκριμένου αγιογράφου και τεχνίτη Βλάση Τσοτσώνη.
Θαυμασμό στον επισκέπτη προκαλεί η ψηφιδωτή αναπαράσταση της βάφτισης του Ιησού στον εσωτερικό τρούλο του ναού, αλλά και το ψηφιδωτό δάπεδο στο νάρθηκα με τις περιοδείες τους Απόστολου Παύλου. Μπαίνοντας στο ναό, ο επισκέπτης νιώθει την αίσθηση του κρύου, την αίσθηση του νερού να κυριαρχεί. Αυτό είναι μια μεγάλη επιτυχία του έργου που επιτέλεσε ο Βλάσσης Τσοτσώνης χάρη στις μεγάλες ορθομαρμαρώσεις από το λευκό μάρμαρα και τα μικρά μωσαϊκά.
Ο αείμνηστος μητροπολίτης Φιλίππων Προκόπιος καθιέρωσε τις ομαδικές βαφτίσεις ενηλίκων στα νερά του Ζυγάκτη ποταμού και είναι αυτός που ολοκλήρωσε την κατασκευή και τον εξοπλισμό του συνεδριακού κέντρου πλησίον του βαπτιστηρίου.
Από κάθε άποψη, ο ναός – βαπτιστήριο της Αγίας Λυδίας, 20 χλμ δυτικά από την πόλη της Καβάλας, αποτελεί ένα σύγχρονο μνημείο, ένα αναπόσπαστο κομμάτι της πλούσια ιστορίας της αρχαίας πόλης των Φιλίππων, που πρώτη στον τότε γνωστό κόσμο δέχθηκε το κήρυγμα του Ευαγγελίου από τον Παύλο. Είναι ένα μικρό θαύμα της φύσης, μέσα στο οποίο ο επισκέπτης νιώθει τη γαλήνη ακούγοντας μόνο το θρόισμα των φύλλων και το κελάρυσμα του νερού.
Σήμερα, οι εκατοντάδες προσκυνητές που θα προσέλθουν στο ναό μπορούν να θαυμάσουν από κοντά και δυο νέες ψηφιδωτές δημιουργίες του γνωστού αγιογράφου Βλάση Τσοτσώνη, οι οποίες τοποθετηθήκαν δεξιά και αριστερά της εισόδου του ναού.
Πρόκειται για δυο μαρμάρινες πλάκες που φέρουν, η πρώτη ψηφιδωτό με την μορφή του Αποστόλου Παύλου και η δεύτερη της Αγίας Λυδίας. Στον Απόστολο Παύλο, το φόντο είναι ένα πανί πλοίου που παραπέμπει στο ταξίδι του από την Τρωάδα στην αρχαία Νεάπολη, ενώ στο δεύτερο, με την Αγ. Λυδία, το φόντο είναι αρχαία κτήρια και ένα αρχαίο θέατρο που παραπέμπει στην αρχαία πόλη των Φιλίππων. Η τοποθέτηση αυτών των δύο ψηφιδωτών έργων τέχνης αποτελεί την πρώτη παρέμβαση του νέου μητροπολίτη Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου κ. Στέφανου, ο οποίος δεσμεύτηκε να συνεχίσει το έργο του προκατόχου του για τη συνεχή ανάδειξη, αξιοποίηση και προβολή αυτού του μνημειακού έργου και λατρευτικού τόπου με παγκόσμια διάσταση και ακτινοβολία.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ