Πρωτοβουλίες για την αποτροπή των στρατηγικών αγωγών κατά δημοσιογράφων, των λεγόμενων SLAPPs (Strategic lawsuit against public participationslaps) λαμβάνει η χώρα, μέσα από την Ομάδα Εργασίας Συντονισμού (Task Force), που έχει συγκροτήσει η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης της προεδρίας της Κυβέρνησης, με τη συμμετοχή εκπροσώπων υπουργείων, ενώσεων δημοσιογράφων και μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Οι δράσεις για τη διασφάλιση της προστασίας, της ασφάλειας και της ενίσχυσης της θέσης των δημοσιογράφων, καθώς και ο ρόλος των ΜΜΕ στη διαμόρφωση και διατήρηση της ποιότητας δημοκρατίας, με έμφαση στην Ελευθερία του Τύπου και τη Διαφάνεια, αναδείχθηκαν στην εκδήλωση με θέμα «ΜΜΕ και ποιότητα Δημοκρατίας», που διοργάνωσαν στο ΑΠΘ το Εργαστήριο Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτελείου και η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς.ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Ο Γενικός Γραμματέας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, Δημήτρης Γαλαμάτης στον χαιρετισμό που απηύθυνε διαδικτυακά στην εκδήλωση γνωστοποίησε πως η Task Force, που συγκροτήθηκε το 2022, μετεξελίσσεται σε διαρκές όργανο που θα ασχολείται με τα θέματα των SLAPPs.
«Στη σημερινή συνεδρίαση πήραμε την απόφαση να μετατρέψουμε την Task Force, σε ένα διαρκές όργανο ολοκληρωμένου και συγκροτημένου και δομημένου διαλόγου γύρω από τα θέματα των καταχρηστικών αγωγών SLAPPs», γνωστοποίησε. Αυτό, όπως εξήγησε, σημαίνει ότι σε κάθε τακτική μηνιαία συνεδρίαση του οργάνου, αλλά και εκτάκτως «ένα από τα θέματα με τα οποία θα ασχολούμαστε θα είναι το θέμα των καταχρηστικών αγωγών».
Περαιτέρω, αναφέρθηκε στην ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας για την αποτροπή καταχρηστικών αγωγών και σε νομοθετικές καθώς και μη νομοθετικές παρεμβάσεις γύρω από το ζήτημα αυτό. «Έχει ανοίξει πάρα πολύ η κουβέντα και στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτως ώστε μέσα από αυτόν τον ολοκληρωμένο διάλογο να γίνονται και οι σχετικές παρεμβάσεις και προτάσεις προς την κυβέρνηση».ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Όπως διευκρίνισε ζητούμενο είναι εντός των επόμενων 4 έως 6 μηνών, μέσα και από την πραγματοποίηση ημερίδων με τη συμμετοχή της νομικής, ακαδημαϊκής και δημοσιογραφικής κοινότητας να υποβληθεί στην κυβέρνηση μία ολοκληρωμένη έκθεση.
Σημείωσε ακόμη πως, καθώς ξεκινάει η διαδικασία σύστασης νομοπαρασκευαστικής επιτροπής του υπουργείου Δικαιοσύνης για την ενσωμάτωση Ευρωπαϊκής Ένωσης του 2024 για τις καταχρηστικές αγωγές, «θα ζητήσουμε να συμμετέχουν και εκπρόσωποι του χώρου, από την δημοσιογραφία».
«Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης βρίσκονται στο επίκεντρο της δημοκρατικής μας ζωής. Είναι καθήκον όλων μας, της Πολιτείας, των πολιτών και των ίδιων των δημοσιογράφων όμως, να διασφαλίσουμε ότι θα συνεχίσουν να επιτελούν το έργο τους με ανεξαρτησία, ποιότητα και υπευθυνότητα», υπογράμμισε ο κ. Γαλαμάτης.ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Ο ρόλος της Διαφάνειας και των ΜΜΕ στη διατήρηση της Δημοκρατίας
Ανοίγοντας τις εργασίες της εκδήλωσης ο πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος Γιώργος Χατζηγιαννάκης αναφέρθηκε στον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν τα ΜΜΕ στη διατήρηση και ενίσχυση της δημοκρατίας.
«Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδος παραμένει αρωγός στην προσπάθεια θωράκισης του δημοσιογραφικού λειτουργήματος, απέναντι σε φαινόμενα όπως οι στρατηγικές αγωγές φίμωσης, τα γνωστά SLAPPs που στοχεύουν στην αποθάρρυνση και εκφοβισμό των δημοσιογράφων. Τα ΜΜΕ δεν πρέπει να αποτελούν πεδίο αντιπαράθεσης, αλλά αντίθετα μοχλό προάσπισης της ακεραιότητας και των θεμελιωδών αρχών μιας δημοκρατικής κοινωνίας», υπογράμμισε.
Η Διαφάνεια και τα ΜΜΕ είναι πυλώνες της δημοκρατίας, που σήμερα αμφισβητούνται άμεσα και στο πεδίο, ανέφερε στον χαιρετισμό του ο καθηγητής του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, Νίκος Παναγιώτου, παρατηρώντας πως οι κοινωνίες ιδιαίτερα σε χώρες όπου εκδηλώνεται έντονα η αμφισβήτηση των θεσμών, βιώνουν μία κρίση εμπιστοσύνης που εδράζεται στην αδιαφάνεια, στην απογοήτευση και στο γεγονός ότι δεν κινητοποιούνται οι πολίτες, προκειμένου να υπερασπιστούν εν τη πράξει και στην καθημερινότητα την άσκηση της δημοκρατίας.
«Αν δεν τα αντιμετωπίσουμε αυτά, θα καταλήξουμε στο σημείο που πολλές φορές έχουμε ακούσει να αναφωνούν κάποιοι πόσο λείπουν οι ηγέτες και τι καλά οι αυταρχικοί ηγέτες προωθούν τα συμφέροντα των χωρών τους», ανέφερε προσθέτοντας πως η απάντηση σε όλα αυτά είναι «η διαφάνεια, η οποία θα θεμελιώνει την εμπιστοσύνη στην πράξη και θα κινητοποιεί τους πολίτες να μετέχουν, διαφάνεια η οποία θα γίνεται κατανοητή και δεν θα είναι δυσνόητη».
Αυτό, όπως πρόσθεσε, «είναι το κρίσιμο στοίχημα για τα μέσα ενημέρωσης, το να μπορέσουν ουσιαστικά να αναδείξουν τα ζητήματα αυτά με τρόπο που θα τα συζητήσει η κοινωνία». «Θα πρέπει να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας και τους προβολείς στα θετικά παραδείγματα, αυτά που κάνουν την κοινωνία να πάει μπροστά. Και σε αυτά τα οποία η κοινωνία ζητά και απαιτεί λογοδοσία. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να απαντήσουμε στο πολύ κρίσιμο ζήτημα της διευρυνόμενης αποχής», εξήγησε ο καθηγητής.
«Η ποιότητα της δημοκρατίας μας εξαρτάται από δύο βασικούς παράγοντες. Τη διαφάνεια και την ενημέρωση. Οι παράγοντες αυτοί έχουν ως κοινό παρονομαστή τους τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, που αποτελούν όχι μόνο εργαλεία επικοινωνίας, αλλά κυρίως μηχανισμούς ελέγχου της εξουσίας, φορείς διαλόγου, αλλά και εκφραστές της κοινωνίας. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια γινόμαστε μάρτυρες φαινομένων που θέτουν σε αμφισβήτηση την αξιοπιστία και τη λειτουργία των ΜΜΕ.
Από την αδιαφάνεια στη χρηματοδότηση και τον έλεγχο της πληροφορίας, μέχρι την προώθηση μονομερών αφηγημάτων που εξυπηρετούν είτε πολιτικά, είτε επιχειρηματικά συμφέροντα», επισήμανε στον χαιρετισμό της η αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου, του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Όλγα Μαρκογιαννάκη, προσθέτοντας ότι «η διασφάλιση της πολυφωνίας, της αντικειμενικής ενημέρωσης και η ελευθερία του Τύπου δεν είναι προαιρετικές διαστάσεις μιας δημοκρατικής κοινωνίας, αλλά το ίδιο το οξυγόνο της δημοκρατίας μας».
Το ζήτημα και της ποιότητας της ενημέρωσης και της ποιότητας της δημοκρατίας ξεπερνά τους πολιτικούς μας σχηματισμούς, ανέφερε στον χαιρετισμό του βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Χρήστος Γιαννούλης.
«Υπάρχει παγκοσμιοποίηση των φορέων πληροφόρησης, που με τη σειρά της υπονομεύει το δημοκρατικό πολίτευμα όταν μέσα από τεράστιες συγχωνεύσεις γίνονται ισχυροί όμιλοι και μονοπωλούν την ενημέρωση, διαμορφώνουν μια συλλογική συνείδηση που δεν ξέρουμε πού και πώς θα φτάσει», ανέφερε, εκφράζοντας την άποψη ότι «η έλλειψη διαφάνειας, λογοδοσίας και δημοκρατικού προγραμματισμού και η έλλειψη ευαισθησίας από το νομοθετικό σώμα της χώρας στο να συζητηθούν, να προγραμματιστούν και να υλοποιηθούν πράγματα, είναι γιατί βάλαμε στην άκρη τη δημοκρατία και δυστυχώς προτάξαμε τα οικονομικά συμφέροντα -που ούτε καν έχουν την ανησυχία να κρυφτούν- πίσω από την επιρροή των ΜΜΕ».
Στη συζήτηση για τη θωράκιση των δημοσιογράφων έναντι των Στρατηγικών Αγωγών, που συντόνισε η δημοσιογράφος και αρχισυντάκτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ Σοφία Παπαδοπούλου, τοποθετήθηκαν ο διευθυντής της ΕΣΗΕΜΘ Γιάννης Κοτσυφός Ιωάννης, ο οργανωτικός Γραμματέας της ΠΟΕΣΥ Ανδρέας Παναγόπουλος και ο δημοσιογράφος του Reporters United Θεόδωρος Χονδρόγιαννος.
Η δεύτερη θεματική ενότητα της εκδήλωσης για το αν «συμβάλουν σήμερα τα ΜΜΕ στην προάσπιση της δημοκρατίας» υπό τον συντονισμό του Δήμητρη Καφτεράνη από τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος είχε εισηγήσεις από τον πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Δημήτρη Φινοκαλιώτη, τη δημοσιογράφο της Μακεδονίας και του Ιnside Story Σοφία Χριστοφορίδου, τον εκτελεστικό διευθυντή του Dukakis Center Wisner David και τον δημοσιογράφο της Deutsche Welle, Schmitz Florian.