Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Τα αμυντικά έργα θα πρέπει να προμηθεύονται σχεδόν τα δύο τρίτα των συνιστωσών τους από την ΕΕ για να λάβουν μετρητά στο πλαίσιο ενός προγράμματος για την τόνωση της βιομηχανίας όπλων του ίδιου του μπλοκ, σύμφωνα με πρόταση της ουγγρικής προεδρίας του Συμβουλίου.ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Θα πρέπει επίσης να πληρούν επιπλέον κριτήρια για να διασφαλίσουν ότι ο σχεδιασμός των όπλων είναι ευρωπαϊκός.
Αυτή είναι μια απογοήτευση για ορισμένες γαλλικές εταιρείες όπλων, οι οποίες ήλπιζαν για ακόμη πιο αυστηρούς περιορισμούς, αλλά η πολιτική καθοδηγείται εν μέρει από την επιφυλακτικότητα του μπλοκ για τον “ενοχλητικό” επερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Η πρόταση, με ημερομηνία 24 Νοεμβρίου, αποτελεί μέρος της απάντησης του Συμβουλίου στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Μάρτιο για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP), ένα χρηματικό ποσό 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για την ενθάρρυνση της ευρωπαϊκής αμυντικής παραγωγής και των κοινών αγορών ως απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Χώρες μέλη όπως η Γαλλία επιδιώκουν εδώ και καιρό «στρατηγική αυτονομία». Οι ΗΠΑ προμηθεύουν επί του παρόντος περίπου το 55% των ευρωπαϊκών αγορών όπλων, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης.
Η πρόταση της ουγγρικής προεδρίας πρότεινε ότι για να ληφθούν μετρητά από την ΕΕ, αν «το κόστος των εξαρτημάτων καταγωγής Ένωσης ή συνδεδεμένων χωρών θα είναι χαμηλότερο από το 65 τοις εκατό της εκτιμώμενης αξίας του τελικού προϊόντος».
Η πρόταση είναι σύμφωνη με αυτό που υποστήριξαν οι περισσότεροι από τους αμυντικούς εργολάβους της Ευρώπης – όπως η MBDA, η Saab και η Airbus. Ωστόσο, γαλλικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Dassault, Thales και Naval Group ήθελαν τα κριτήρια επιλεξιμότητας να περιλαμβάνουν τουλάχιστον το 80 τοις εκατό των εξαρτημάτων της ΕΕ.ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Παρόλα αυτά, η γαλλική κυβέρνηση υποστηρίζει την πρόταση της Ουγγαρίας, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times που επιβεβαιώνεται και από το POLITICO.
Στην πρότασή της, η Βουδαπέστη πρότεινε επίσης την προσθήκη νέων κριτηρίων, τα οποία είναι βασικά επειδή καθορίζουν τι είδους έργα και εταιρείες μπορούν να επωφεληθούν από τα χρήματα της ΕΕ.
Τα αγαθά και οι υπηρεσίες από χώρες εκτός ΕΕ μπορούν να είναι επιλέξιμα για χρήματα EDIP υπό δύο προϋποθέσεις.
Η πρώτη σχετίζεται με την ώθηση για χρήση των στοιχείων της ΕΕ όσο το δυνατόν περισσότερο. Εάν οι εταιρείες «δεσμευτούν να μελετήσουν τη σκοπιμότητα αντικατάστασης των εξαρτημάτων που προκαλούν τον περιορισμό» και αναζητήσουν ενεργά εναλλακτικά εξαρτήματα της ΕΕ, τότε πληρούν τις προϋποθέσεις.
Η δεύτερη εστιάζει στη λεγόμενη αρχή του σχεδιασμού — που σημαίνει πόσο έλεγχο έχουν οι οντότητες της ΕΕ στα ξένα προϊόντα. Οι εταιρείες πρέπει «να έχουν την ικανότητα να αποφασίζουν, χωρίς περιορισμούς… για τον ορισμό, την προσαρμογή και την εξέλιξη του σχεδιασμού του προϊόντος».
Αυτή η ιδέα προωθήθηκε για περισσότερο από ένα χρόνο από την ευρωπαϊκή εταιρεία κατασκευής πυραύλων MBDA.
Οι κανόνες δυσκολεύουν τις ευρωπαϊκές εταιρείες που κατασκευάζουν αμερικανικά όπλα στην ΕΕ, όπως τα συστήματα αεράμυνας Patriot, ή τα σχέδια της νοτιοκορεατικής Hanwha Aerospace να παράγει τεθωρακισμένα οχήματα στη Ρουμανία, να πληρούν τις προϋποθέσεις για τα κεφάλαια.
Οι πρεσβευτές της ΕΕ πρόκειται να παράσχουν «πολιτική καθοδήγηση» για το θέμα την Τετάρτη.
Η ουγγρική προεδρία αγωνίζεται για να εγκρίνει τουλάχιστον τα κριτήρια επιλεξιμότητας προτού η Πολωνία αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου τον Ιανουάριο.
Η Γαλλία ανησυχεί ότι η Βαρσοβία, η οποία έχει ιστορικά στενούς δεσμούς με την Ουάσιγκτον και αγοράζει πολλά όπλα από τις ΗΠΑ και τη Νότια Κορέα, θα ήταν ακόμη πιο φιλελεύθερη στην πρόταση κριτηρίων EDIP, λένε διπλωμάτες.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να συμφωνήσει τη θέση του για το EDIP τον Απρίλιο ή τον Μάιο. Τα μετρητά μπορούν να εκταμιευθούν μόνο εφόσον συμφωνήσουν τόσο το Συμβούλιο όσο και το Κοινοβούλιο, κάτι που είναι απίθανο πριν από τα τέλη του επόμενου έτους.
Με πληροφορίες από Financial Times & POLITICO