Κεντρικός ομιλητής στο 15ο συνέδριο του «Φόρουμ Παγκόσμιων Σχέσεων» (Global Relations Forum), με βασικό θέμα «Πορεία σε ένα αβέβαιο, κοινό παγκόσμιο μέλλον», που διεξήχθη σήμερα, 14 Οκτωβρίου, στην Κωνσταντινούπολη ήταν ο πρώην πρωθυπουργός και νυν βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Παπανδρέου.
Ο κ. Παπανδρέου ανέφερε ότι παρά τις προκλήσεις που εξακολουθούν να υφίστανται μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και παρά τα νέα ζητήματα που προκύπτουν μερικές φορές, «οι κοινές μας προσπάθειες, η δουλειά που έχουμε κάνει, ο χρόνος που έχουμε περάσει μαζί σε διάλογο ή πίνοντας κρασί, έχουν σφυρηλατήσει έναν δεσμό εμπιστοσύνης».ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Τονίζοντας ότι δεσμευόμαστε όχι μόνο από τις προκλήσεις αλλά και από την ευθύνη να δράσουμε συλλογικά για ένα κοινό μέλλον, ο πρώην πρωθυπουργός δήλωσε ότι «η φιλία και η εμπιστοσύνη που έχουμε αναπτύξει είναι ζωτικής σημασίας, καθώς χρειαζόμαστε αλληλεγγύη, κατανόηση, σεβασμό και εμπιστοσύνη για να μπορούμε να εξασφαλίσουμε μία ειρηνική και συνεργατική παγκόσμια κοινωνία».
Αφού σημείωσε ότι υπάρχει χάσμα μεταξύ των ηγετών που καλλιεργούν την κουλτούρα της συνεργασίας και αλληλοσεβασμού, και εκείνων που εκμεταλλεύονται και επωφελούνται από τη διχόνοια, την εχθρότητα, το μίσος και την πόλωση, ο πρώην πρωθυπουργός ανακάλεσε στη μνήμη του την εποχή που ήταν υπουργός Εξωτερικών και συνεργάστηκε με το Τούρκο ομόλογό του, Ισμαήλ Τζεμ: «Όταν συνάντησα τον Ισμαήλ Τζεμ, η Ελλάδα και η Τουρκία ήταν στα πρόθυρα σύγκρουσης για το θέμα του Οτζαλάν. Θα μπορούσαμε να είχαμε επιλέξει αμοιβαία τις αλληλοκατηγορίες, έναν αγώνα με φωνές στην άλλη πλευρά του Αιγαίου. Θα μπορούσαμε να είχαμε γίνει ήρωες για μια ημέρα, εφήμεροι ήρωες στις χώρες μας. Αντ’ αυτού, επιλέξαμε έναν διαφορετικό δρόμο. Παρά τα δύσκολα ζητήματα όπως το Κυπριακό και τα θαλάσσια όρια, εμείς ξεκινήσαμε ένα ταξίδι προς την οικοδόμηση μιας νέας σχέσης, βασισμένης στην ειρήνη και τη συνεργασία, βρίσκοντας κοινό έδαφος σε τομείς, όπως οι επιχειρήσεις, η ενέργεια, ο τουρισμός και ο αθλητισμός».
Στη συνέχεια έδωσε τρία ενδεικτικά παραδείγματα όσον αφορά τη διαμόρφωση την εποχή εκείνη των διμερών ελληνοτουρκικών σχέσεων σε ένα ευρύτερο περιφερειακό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πλαίσιο:ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Πρώτον, η Ελλάδα αποφάσισε να άρει το βέτο στην υποψηφιότητα της Τουρκίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δεύτερον, καθώς η Ελλάδα ετοιμαζόταν να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες, «ο Ισμαήλ και εγώ υποστηρίξαμε την Ολυμπιακή Εκεχειρία, μια πρωτοβουλία για την παύση των εχθροπραξιών.
κατά τη διάρκεια των Αγώνων».ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Τρίτον, κατά τη διάρκεια μιας σοβαρής κρίσης στη Ραμάλα, με τον Γιασέρ Αραφάτ να βρίσκεται υπό πολιορκία στο αρχηγείο του, ο ίδιος και ο Ισμαήλ Τζεμ ανέλαβαν διπλωματική πρωτοβουλία, ταξιδεύοντας στη Μέση Ανατολή για να συναντηθούν με τον Αριέλ Σαρόν και τον Γιάσερ Αραφάτ, μεταφέροντας ένα ισχυρό μήνυμα ειρήνης.
«Η συλλογική δύναμη των Ελλήνων και των Τούρκων σε αυτή την προσπάθεια απέδειξε ότι όταν εργαζόμαστε μαζί, ο αντίκτυπός μας είναι εκθετικά μεγαλύτερος» είπε για να συμπληρώσει ότι «αυτή η προσέγγιση αντιπροσωπεύει μια μορφή πατριωτισμού που είναι αντίθετη και πολύ ισχυρότερη από τον υπερεθνικισμό. Είναι ένας πατριωτισμός που αναδεικνύει ό,τι καλύτερο έχουν οι λαοί μας, αναδεικνύει ό,τι καλύτερο έχουν οι κοινωνίες και τα έθνη μας -όχι τις έχθρες μας, όχι τους φόβους μας, αλλά τις δυνατότητές μας και αποτελεί πηγή τεράστιας υπερηφάνειας».
Συνοψίζοντας, οι συνεργατικές προσπάθειες μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων έχουν τη δυνατότητα, σύμφωνα με τον Γιώργο Παπανδρέου, να επιφέρουν σημαντικά αποτελέσματα όχι μόνο στο εσωτερικό των δικών μας αλλά σε ολόκληρη την περιοχή, σε όλη την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο.
«Ας μετατρέψουμε το Αιγαίο Πέλαγος και το Ανατολική Μεσόγειο από σύμβολο έντασης σε πρότυπο συνεργασίας, αντιμετωπίζοντας ζητήματα όπως τα θαλάσσια σύνορα μέσω του διαλόγου, του αμοιβαίου σεβασμού και στη βάση του διεθνούς δικαίου» πρότεινε ο κ. Παπανδρέου, απαριθμώντας στη συνέχεια βασικούς τομείς συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας που μπορούν να επιφέρουν σημαντικά αποτελέσματα. Σε έναν κόσμο κατακερματισμένης παγκόσμιας ηγεσίας το ενιαίο μέτωπό μας μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για την αντιμετώπιση κρίσιμων ζητημάτων, ανέφερε, ενώ για τις διαφορές στο Αιγαίο και την Κύπρο «πρέπει να θεωρήσουμε την επίλυσή τους όχι εμπόδιο, αλλά ευκαιρία για να ενισχύσουμε τους δεσμούς μας και να προβάλουμε ένα νέο αφήγημα σταθερότητας στην περιοχή μας».
‘Αλλοι τομείς ελληνοτουρκικής συνεργασίας, σύμφωνα με τον κ. Παπανδρέου είναι οι από κοινού πρωτοβουλίες για την ειρήνη, η πράσινη μετάβαση, η ενεργειακή συνεργασία, η τεχνολογική καινοτομία, η συνεργασία της κοινωνίας των πολιτών και στις δύο χώρες, η οικονομική εταιρική σχέση και οι πολιτιστικές ανταλλαγές.
Ο κ. Παπανδρέου αναφέρθηκε επίσης εκτενώς στη ρευστότητα και την αστάθεια που υπάρχει στις διεθνείς σχέσεις και στα συστήματα ασφαλείας παγκοσμίως, επισημαίνοντας την ανάγκη στην ύπαρξη σταθερών που θα μας καθοδηγήσουν εν μέσω αβέβαιων εποχών. «Σε τέτοιους καιρούς, οι πρόγονοί μας, όπως ο Οδυσσέας που αναζητούσε την Ιθάκη, κοίταζαν στον Πολικό Αστέρα για καθοδήγηση. Έτσι, σας ρωτώ σήμερα, ποιος είναι ο Πολικός Αστέρας σε αυτούς τους αβέβαιους καιρούς;» ήταν το ερώτημα που έθεσε.
Σύμφωνα με τον κ. Παπανδρέου οι κατευθυντήριες αρχές, ή αλλιώς τα «Πολικά Αστέρια», που μπορούν κατευθύνουν τις παγκόσμιες προσπάθειες για ένα ειρηνικό και ασφαλές μέλλον διατυπώθηκαν υπό μορφή επείγουσας έκκλησης στην πρόσφατη «Σύνοδο Κορυφής για το Μέλλον» του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, στη Νέα Υόρκη. Αυτές είναι:
– Παγκόσμια Συνεργασία και Αλληλεγγύη
– Μεταρρύθμιση της παγκόσμιας διακυβέρνησης
– Μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος
– Οικονομική ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς
– Βιώσιμη ανάπτυξη και δράση για το κλίμα
– Συμμετοχική στη λήψη αποφάσεων
– Τεχνολογική διακυβέρνηση
– Ανθρώπινα δικαιώματα και αξιοπρέπεια
– Δέσμευση για πυρηνικό αφοπλισμό και ενίσχυση του ΟΗΕ στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις
Ο Γιώργος Παπανδρέου υποστήριξε ότι «μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, η Δύση έχασε την ευκαιρία να οικοδομήσει ισχυρές πολυμερείς δομές, επιλέγοντας αντ’ αυτού στρατιωτικές επεμβάσεις, στρατιωτικές περιπέτειες, ξοδεύοντας πόρους και αξιοπιστία σε αποστολές που έβλαψαν την παγκόσμια τάξη. Τώρα, είναι επιτακτική ανάγκη να σφυρηλατήσουμε συνεργασίες σε όλες τις ηπείρους για να οικοδομήσουμε θεσμούς που βασίζονται στη συνεργασία και όχι στην κυριαρχία».
Συμπλήρωσε δε ότι η Ευρώπη, είναι μοναδική, με την εμπειρία της, στην οικοδόμηση συνεργατικών θεσμών, μεταξύ πολιτισμών, λαών και εθνών, μέσω κοινών αξιών. «Θα πρέπει να είναι σε θέση να ηγηθεί αυτής της προσπάθειας. Αυτή είναι η πρόκληση της Ευρώπης σήμερα και η επιτυχία της Ευρώπης σε αυτές τις προσπάθειες θα αντικατοπτρίζει την επιτυχία ή αποτυχία ενός πραγματικά συλλογικού παγκόσμιου συστήματος» δήλωσε.
Ο πρώην πρωθυπουργός επισήμανε επίσης την τεράστια συγκέντρωση πλούτου παγκοσμίως, «η οποία μεταφράζεται σε συγκεντρωμένη εξουσία, όπου η πολιτική επηρεάζεται από ειδικά συμφέροντα μέσω ισχυρών πιέσεων ή διαφθοράς, συχνά που αιχμαλωτίζεται από αυτά, εξυπηρετώντας την ελίτ και όχι το κοινό καλό».
«Μέσα ενημέρωσης, αθλητικές ομάδες, τράπεζες και μεγάλες βιομηχανίες όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, φαρμακευτικές εταιρείες, γεωργία, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, βιομηχανίες όπλων και ψηφιακές πλατφόρμες ασκούν περισσότερη εξουσία από πολλές κυβερνήσεις» σχολίασε.
«Παρά την άνευ προηγουμένου διαθεσιμότητα πλούτου και πληροφορίας, οι τεράστιες ανισότητες εξακολουθούν να υφίστανται και αυτό στερεί τα δικαιώματα των πολιτών, αφήνοντάς τους να αισθάνονται χωρίς φωνή […] Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτεί βαθιές αλλαγές στη νοοτροπία από από τα άτομα, τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις» υποστήριξε ο κ. Παπανδρέου.
Ο Γιώργος Παπανδρέου αναφέρθηκε και στην επικράτηση αυταρχικών ηγετών παγκοσμίως, που όταν αποτυγχάνουν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις, κατηγορούν τους άλλους ως αποδιοπομπαίους τράγους (Μεξικανούς, Κινέζους, μετανάστες, Αϊτινούς, μουσουλμάνους, Εβραίους ή ιστορικούς εχθρούς) και «καταφεύγουν σε θεωρίες συνωμοσίας, όπως οι ισχυρισμοί περί Τζο Μπάιντεν που μηχανεύεται τους μεγάλους κυκλώνες στη Φλόριντα» ή διαβρώνουν τις ελευθερίες και υπονομεύουν τις δημοκρατίες με συνθήματα όπως «Κάντε την Αμερική μεγάλη ξανά», «η Γερμανία για τους Γερμανούς» ή υποστηρίζουν την «ανάκτηση του ελέγχου» με την αποχώρηση των χωρών τους από την Ευρώπη, οδηγώντας στην πραγματικότητα τον κόσμο σε μεγαλύτερη ανασφάλεια, αδικία, φόβο και μίσος.