Το Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας (ΦΠΚΑ), ο αγαπημένος θεσμός της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, επιστρέφει από τις 5 έως τις 18 Δεκεμβρίου 2024 στις αίθουσες του Ιδρύματος φιλοδοξώντας να αναδείξει ό,τι πιο φρέσκο και καινοτόμο συμβαίνει στον παγκόσμιο κινηματογράφο – χθες και σήμερα.
Με πολλές ενότητες, ένα ολοκαίνουργιο διεθνές και τολμηρό διαγωνιστικό τμήμα, το «Reframing Images», το καθιερωμένο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα με ταινίες που υπερβαίνουν τα στεγανά μεταξύ μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, την αγαπημένη ενότητα «Αποκατεστημένες και υπέροχες» και αφιερώματα στους αγαπημένους αβαν-γκαρντ δημιουργούς Ράντου Ζούντε και Αντουανέττα Αγγελίδη, το 13ο ΦΠΚΑ φιλοξενεί ένα συναρπαστικό και πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα για όλα τα γούστα.ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Όπως αναφέρει στο εισαγωγικό της κείμενο για τον κατάλογο του 13ου ΦΠΚΑ η πρόεδρος της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ, Μαρία Κομνηνού «σε μια εποχή πολυκρίσης – κλιματική αλλαγή, εξάντληση φυσικών πόρων, αυξανόμενη ανισότητα, άγριοι πόλεμοι και καπιταλισμός της επιτήρησης – ο ρόλος του κινηματογράφου και γενικότερα η παραγωγή αφηγήσεων καθίστανται εξαιρετικά κρίσιμα. Μπορούμε ακόμα να αναζητήσουμε δημιουργούς που θα παρουσιάσουν αντι-αφηγήσεις ενάντια στο καθεστωτικό αφήγημα ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές, ενάντια στη βία κατά των γυναικών, των εθνικών μειονοτήτων, των ΛΟΑΤΚΙ, των ασθενών με ανίατες ασθένειες και γενικά υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Υπάρχει ελπίδα ότι μπορούμε να ξεφύγουμε από τη γραμμική αναπαράσταση του ιστορικού χρόνου και να δώσουμε προτεραιότητα σε αφηγήσεις που αγωνίζονται για τη δικαίωση του καταπιεσμένου παρελθόντος;». Όπως επισημαίνεται στο δελτίο Τύπου της διοργάνωσης, το 13ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας επιχειρεί να απαντήσει σε αυτά ακριβώς τα ερωτήματα με το πρόγραμμά του.
Έναρξη με Μ. Γκόμες – Λήξη με Λ. Καράξ
Στην τελετή έναρξης του Φεστιβάλ θα προβληθεί η πολυαναμενόμενη ελληνική πρεμιέρα του «Grand Tour», του καινούργιου φιλμ του διακεκριμένου Πορτογάλου σκηνοθέτη Μιγκέλ Γκόμες, μία τρυφερή, ουμανιστική ωδή στην περιπλάνηση, που του χάρισε πρόσφατα το Βραβείο Σκηνοθεσίας στις Κάννες. Στην ειδική αυτή προβολή θα παρευρεθούν η πρωταγωνίστρια της ταινίας Κρίστα Αλφαγιάτε και ο σταθερός συνεργάτης του Γκόμες, διευθυντής φωτογραφίας, Ρούι Πόσας.
Μάλιστα, για να τιμήσει το εντυπωσιακό σώμα δουλειάς του Γκόμες, το Φεστιβάλ έχει ετοιμάσει ένα spotlight σε δύο από τις πιο καταξιωμένες ταινίες του, «Χαμένος Παράδεισος -Tabu» (2012) και «Ο αγαπημένος μας μήνας Αύγουστος» (2008), κατά την προβολή των οποίων θα είναι παρών και ο Ρούι Πόσας ο οποίος θα μιλήσει για τη δουλειά του πίσω από την κάμερα.ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Η απονομή βραβείων των δύο διαγωνιστικών τμημάτων του φεστιβάλ θα ολοκληρωθεί με την πρώτη παρουσίαση του νέου αυτοβιογραφικού φιλμ του Λεός Καράξ «Δεν είμαι εγώ», στο οποίο ο διακεκριμένος Γάλλος σκηνοθέτης, αγαπημένος των κριτικών και των σινεφίλ, στοχάζεται πάνω σε μια εντυπωσιακή καριέρα 40 χρόνων.
Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα: 10 ταινίες που αμφισβητούν τις κινηματογραφικές συμβάσεις
Στο καθιερωμένο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα, το Φεστιβάλ θα παρουσιάσει 10 ταινίες απ’ όλον τον κόσμο, λίγο μετά τη συμμετοχή και τη διάκρισή τους στα μεγαλύτερα διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ.
Αμφισβητώντας τις κινηματογραφικές συμβάσεις, οι ταινίες του προγράμματος αναδεικνύουν θέματα πολιτικών αγώνων, συλλογικής μνήμης, ταυτότητας και υπαρξιακής αναζήτησης. Όλες οι ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού είναι πανελλαδικές πρεμιέρες, ενώ πολλοί από τους δημιουργούς θα παρευρεθούν για να προλογίσουν τις ταινίες τους: Καμάλ Αλτζαφάρι, Μπεν Ράσελ, Γκιγιόμ Καγιό, Τζέσικα Σάρα Ρίνλαντ, Χάιντς Έμιγκχολτς, Μάρτα Ματέους, Λίλιθ Κράξνερ και Μιλένα Τσερνόφσκι.ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Επιπλέον, το Φεστιβάλ συνεργάζεται και φέτος με την εταιρεία AUTHORWAVE η οποία προσφέρει δωρεάν υπηρεσίες post-production ύψους 10.000 ευρώ για την επόμενη ταινία του/της δημιουργού που θα κερδίσει το πρώτο βραβείο. Αξίζει να αναφερθεί πως, φέτος, ο νικητής ή η νικήτρια του βραβείου του Διεθνούς Διαγωνιστικού Τμήματος, εξασφαλίζει αυτόματα την διανομή μίας εβδομάδας της ταινίας του στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος.
«Reframing Images»: Ανάδειξη δημιουργών που καινοτομούν
Η Tαινιοθήκη της Ελλάδος, σε συνεργασία με την Artworks, παρουσιάζει το νεοσύστατο διαγωνιστικό τμήμα «Reframing Images» του ΦΠΚΑ το οποίο στοχεύει να αναδείξει δημιουργούς που εξερευνούν νέες μορφές αφήγησης και κινηματογραφικής φόρμας.
Οι 26 ταινίες του προγράμματος συνθέτουν ένα σύνολο από έργα μυθοπλασίας, κινηματογραφικά δοκίμια, δημιουργικά ντοκιμαντέρ, καθώς και πειραματικά και εικαστικά φιλμ. Συγκεκριμένα το πρόγραμμα περιλαμβάνει 3 ταινίες μεγάλου μήκους (όλες ντεμπούτο), 3 μεσαίου μήκους και 20 μικρού μήκους, σε ελληνική πρεμιέρα.
Με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), η Artworks προσφέρει το Βραβείο Artworks Καλύτερης Ταινίας, ύψους 5.000 ευρώ, ενισχύοντας κινηματογραφιστές που καινοτομούν και πειραματίζονται με την κινούμενη εικόνα.
Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος τιμά τον Κώστα Γαβρά
Το Σάββατο 7 Δεκεμβρίου, το 13ο ΦΠΚΑ και η Ταινιοθήκη της Ελλάδος τιμά τον διεθνώς αναγνωρισμένο Eλληνογάλλο σκηνοθέτη και πρόεδρο της Γαλλικής Ταινιοθήκης Κώστα Γαβρά. Θα προβάλλει σε ελληνική πρεμιέρα την τελευταία του ταινία «Τελευταία πνοή (2024)» για την οποία ο Γαβράς άντλησε έμπνευση από το ομώνυμο βιβλίο του φιλοσόφου Ρεζίς Ντεμπρέ και του γιατρού Κλοντ Γκραντζ, στο οποίο παρουσιάζονται ιστορίες ανθρώπων που είχαν βρεθεί σε μονάδες ανακουφιστικής φροντίδας.
Τις επόμενες ημέρες θα προβληθούν τα τρία πρώτα επεισόδια από τη σειρά ντοκιμαντέρ «Ο αιώνας του Κώστα Γαβρά» (2024). Θα είναι επίσης παρόντες η σύζυγός του Κώστα Γαβρά και παραγωγός Μισέλ Ρέι-Γαβρά και ο Εντουί Πλενέλ, ο οποίος συν-δημιούργησε τη σειρά ντοκιμαντέρ όχι μόνο για να ανατρέξει στην ένδοξη διαδρομή του τον περασμένο αιώνα, αλλά και για να μας αφυπνίσει για την ευθραυστότητα της δημοκρατίας στη σημερινή συγκυρία.
Παράλληλες εκδηλώσεις
Το πρόγραμμα του 13ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας περιλαμβάνει ακόμα ειδικές προβολές, συζητήσεις, μάστερκλας και q&a’s έπειτα από επιλεγμένες προβολές με τους προσκεκλημένους σκηνοθέτες που θα προλογίσουν τις ταινίες τους. Ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ δε θα μπορούσε να λείπει από τη φετινή διοργάνωση μέσα από ένα αφιέρωμα στο έργο του που επιμελήθηκαν οι Νικόλ Μπρενέζ και Πολ Γρίβας: ένα πρόγραμμα εννέα ταινιών, οι οποίες ήταν προσχέδια ή οπτικά σενάρια των μεγάλου μήκους ταινιών του.
Ακόμη, το 13ο ΦΠΚΑ παρουσιάζει σε πρώτη προβολή στην Αθήνα την ταινία «exergue – on documenta 14» του Δημήτρη Αθυρίδη, σε παραγωγή της Faliro House Productions. Η ταινία ακολουθεί τον καλλιτεχνικό διευθυντή της documenta 14 Adam Szymczyk καθώς ηγείται της διοργάνωσης της πιο σημαντικής έκθεσης τέχνης στον κόσμο. Η διάρκειας 14 ωρών ταινία – χωρισμένη σε 14 κεφάλαια – έκανε πρεμιέρα στο 74ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου και συμμετείχε μεταξύ άλλων στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Νέας Υόρκης, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Τορόντο και Φεστιβάλ Κινηματογράφου Cinéma du Réel. Θα κατανεμηθεί σε 3 προβολές, το τριήμερο 2-4 Δεκεμβρίου, αμέσως πριν την έναρξη του 13ου ΦΠΚΑ, και θα παρουσιαστεί ως προφεστιβαλική δράση του φεστιβάλ, με ελληνικούς και αγγλικούς υποτίτλους.
Παγκόσμια πρεμιέρα για το αποκατεστημένο «Χάππυ Νταίη»
Η αγαπημένη ενότητα του ΦΠΚΑ «Αποκατεστημένες και Υπέροχες» μας προτείνει να ανακαλύψουμε εκ νέου στη μεγάλη οθόνη κλασικές, σπάνιες, αλλά και ξεχασμένες ή χαμένες ταινίες. Σε παγκόσμια πρεμιέρα, θα παρουσιαστεί η ψηφιακά αποκατεστημένη σε 4Κ και 35mm ταινία του Παντελή Βούλγαρη «Χάππυ Νταίη» (1976), το πρώτο επίτευγμα του νέου Εργαστηρίου Ψηφιακής Αποκατάστασης Ταινιών για τη Διατήρηση και Προώθηση της Κινηματογραφικής Κληρονομιάς της Ταινιοθήκης της Ελλάδος. Η προβολή, την Πέμπτη 12/12, είναι μέρος του προγράμματος της Ένωσης Ευρωπαϊκών Ταινιοθηκών «A Season of Classic Films» 2024.
Αναλυτικές πληροφορίες για τις προβολές, τις ταινίες, τα αφιερώματα και τις παράλληλες εκδηλώσεις του Φεστιβάλ θα βρείτε ΕΔΩ